Soms word je onrustig wakker en weet je niet of wat je net meemaakte een droom was, of een nachtmerrie. Ook voor de zangeressen van Psallentes zal dit altijd onduidelijk blijven: het beroemde ‘Congaudeant’ uit de Codex Calixtinus staan zingen als bosnimfen in de Engelse Tuin van de Landcommanderij Alden Biesen? Bij nacht en ontij? En daarbij allerlei geflits en vermisting moeten trotseren? Wat heb ik aan mijn hoofd, op mijn hoofd, wat hangt er rond mijn nek?
Het misschien wel beroemdste stuk uit de Codex Calixtinus is misschien wel het oudste voorbeeld van driestemmige polyfonie: het Congaudeant Catholici. Van dit stuk wordt vaak gezegd dat het een pelgrimslied is. Of het ook echt door pelgrims op weg naar Compostela gezongen werd, is twijfelachtig. Maar vanuit het thema (‘laat katholieken zich allen samen verheugen’) is het een prima metafoor voor het ‘bedevaartbedrijf’ en de muziek eraan verbonden. Door het zingen en bezingen worden gelovigen verenigd, steeds met hun schreden en neuzen in dezelfde richting. Hun gezamenlijk doel – ook al hebben ze zich dat doel gesteld vanuit vele verschillende motieven – ligt aan de horizon: het graf van de Heilige Jacob, te Compostela.
Ook de site van de Landcommanderij Alden Biesen is ooit een bedevaartsplek geweest: al in de dertiende eeuw stond er een kapel met een ‘miraculeus’ Mariabeeld. En je zou kunnen zeggen dat je vandaag nog steeds op bedevaart naar Alden Biesen kan: je gaat er om in de Engelse Tuin een muziekwandeling te beleven, je gaat er om natuur en (eventuuel ook culinaire) cultuur te beleven, je kan er een warme zomerdag doorbrengen onder een boom, je kan er zelfs stil worden in de kerk… Of je komt er minstens één keer per jaar om er het Alba Nova festival te beleven (tot enkele jaren geleden de ‘Dag van de Oude Muziek’).
Met medewerking van en dank aan Philine Janssens, Sarah Abrams, Elisabeth Colson, Lisa De Rijcke, Kristien Nijs, Rozelien Nys, Amélie Renglet, Marina Smolders, Barbara Somers, Sarah Van Mol, Veerle Van Roosbroeck, Kerlijne Van Nevel, Sander Tas, Danja Cauberghs, Boris Tas, Daan Appels, Ibbe Van Dyck, Marcel Van Coile, Hendrik Vanden Abeele
Punica granatum is een Psallentes-project van Hendrik Vanden Abeele, artist in residence op Muziekkasteel Alden Biesen 2019. Met dank aan de Vlaamse overheid, Landcommanderij Alden Biesen, Musica Impulscentrum voor Muziek, Psallentes en Le Bricoleur. Bijzondere dank aan Esther Ursem, Tine Van den Bunder en Patrick Cornelissen.
Punica granatum kan vanaf de zomer van 2020 als muzikale wandeling worden beleefd doorheen de Engelse Tuin van de Landcommanderij Alden Biesen.
Punica granatum werd opgenomen in augustus 2019, toen de term ‘social distancing’ nog moest worden uitgevonden.
Hendrik Elie Vanden Abeele, 6 juli 2020
Psallentes Oude Muziek 