En iedereen kwam. Heel Ronse was deze avond in de Sint-Martinuskerk. Wat een bakstenen toch, hé, dat gebouw. Je zou ze willen tellen, zoals Anton Bruckner het naar het schijnt deed met de blaadjes van bomen. Volgens mij is dat een fabeltje (dat hij dat deed), maar vandaag wou ik dat het waar was. Het tellen van de bakstenen van de Sint-Martinus in Ronse. Het zou een levenswerk kunnen worden. Ooit misschien.
Psallentes was dus in Ronse vandaag, zeer tot ons genoegen, voor een prachtig gevulde kerk. Het klonk er heerlijk. Er heerste stilte, focus, attentie, aandacht, of wat je ook aan nu-woorden zou willen gebruiken. Buiten scheen de zon, maar best veel daarvan duwde via de glasramen door tot in de grote kerk. Binnen zongen zes Psallentes-zangeressen vocale muziek van de twaalfde tot de negentiende eeuw, maar met enkele bijzondere tussenstops bij Ronsenaar De Rore. Wat klonk zijn Regina Caeli daar goed.
Bijzondere dank aan die zes zangeressen. We zijn eigenlijk een beetje een familietje geworden. Een fijne groep mensen die ‘horizontaal’ met mekaar omgaan: open, eerlijk, vriendelijk, lief, constructief. En we lachen best veel. Een aandachtige luisteraar hoort dat. Ik ben daar trots op en erg blij mee. Als je me ooit, als dit afgelopen is, zal vragen wat Psallentes zo uniek maakte, dan zal het dit zijn. Dat ze nog fantastisch mooi kunnen zingen komt dan op de tweede plaats.
De charmante stad Ronse heeft ons warm ontvangen. Wat daar op de markt trots geafficheerd staat blijkt echt zo te zijn. Er was plaats voor iedereen.
Op deze mooie Pinksterdag was Psallentes twee keer te horen in Zeeuws-Vlaanderen. Twee volbloed concerten, een keertje in Axel, en een keertje in Waterlandkerkje. We hebben erg van het tripje genoten. En het voelde goed voor een goed doel te zingen: ten voordele van het onderzoek naar de ALS-ziekte. Amyotrofische laterale sclerose, als je het wil weten. Je zal die diagnose maar krijgen: de levensverwachting na dat moment is nog zo’n drie tot vijf jaar. Het kan korter, het kan langer. Trots en blij dat Margreet Lucasse uit Axel het initiatief nam en deze concerten organiseerde. Niet makkelijk, zoiets uit het niets realiseren, maar je hebt het toch maar mooi gedaan, beste Margreet.
Wie graag alsnog steun verleent kan een gift storten op NL85 RBRB 8836 4856 85 tnv M. Lucasse. Schrijf er misschien bij dat het om steuntickets gaat of zo, of schrijf er ‘Psallentes steunconcerten’ bij. Alles is welkom, en alvast bedankt!
Mijn bijzondere dank gaat uit naar de gastvrije kerkgebouw-behoeders in Axel en Waterlandkerkje, en natuurlijk naar de zes zangeressen van dienst. Die waren van het midden naar buiten afwisselend van links naar rechts: Veerle Van Roosbroeck, Barbara Somers, Lisa De Rijcke, Elisabeth Colson, Sarah Abrams en Kerlijne Van Nevel. Gezongen dat ze hebben!
Vandaag Pinkstermaandag zijn we te horen in de Sint-Martinuskerk van Ronse. Oooh la laa!
Pinkstermaandag? Naar Ronse! We zingen er muziek in vele tinten (niet alleen beige of grijs) – van de twaalfde-eeuwse Codex Calixtinus over Ockeghem en Willaert tot het negentiende-eeuwse Abide with me. Een bijzondere taak is weggelegd voor Ronsenaar Cypriano de Rore, die met zijn motetten voor gelijke stemmen het kleurenpalet van de dag compleet maakt. Zes zangeressen op hun Paasbest! 🙂 We verwelkomen jullie graag op maandag 20 mei om 17u in de Sint-Martinuskerk in Ronse. Tickets hier!
Op een mooie pinksterdag, zondag 19 mei 2024, zal Psallentes zingen ten voordele van de Nederlandse Stichting ALS. Dat doen we een eerste keer in de PKN-kerk van Axel, om 15u30. Het tweede concert is in Waterlandkerkje, om 20u. Dit is een initiatief van Margreet Lucasse, die we bij deze graag gelukwensen met haar project ten voordele van het onderzoek naar de spierziekte ALS, voluit amyotrofische laterale sclerose. We zijn blij hiermee ons steentje te kunnen bijdragen aan de verlichting van alvast één oorzaak van leed op de wereld – je moet nu eenmaal ergens beginnen. We gaan er iets moois van maken. Hartelijk welkom. Meer informatie en reserveren hier.
Wat vliegt de tijd als g’u amuseert. Psallentes is dezer dagen aan het vijfentwintigste jaar bezig. Zopas (eindelijk, met excuses voor de vertraging) onze agenda voor 2024 aangevuld. Details volgen zo spoedig mogelijk. Psallentes gaat door zoals het altijd gegaan is: grote en kleine projecten op grote en kleine podia, veel ‘op maat’ gesneden programma’s, aandacht voor begijnen en voor Hildegard von Bingen, veel binnenland, wat Nederland en wat buitenland.
We zijn drie keer in Nederland dit jaar, en drie keer in Spanje. Je kan in Dendermonde een workshop ‘Bingen Zingen’ komen volgen. We hebben verschillende opnameprojecten lopen, zoals met Utopia en met Iris Eysermans. We gaan benefietconcerten zingen in Zeeuws-Vlaanderen. We gaan naar Ronse om er de Rore eer te bewijzen. We zingen in Dendermonde voor het Stroom-festival van Festival van Vlaanderen. We zijn twee keer te horen in het KMSK in Antwerpen. We hebben drie projecten gepland met (deels) negentiende-eeuwse muziek. We spelen concerten met zeker drie verschillende organisten (Bart Jacobs, Iris Eysermans, Peter Strauven). We gaan met een nieuwe, jonge ploeg de dit jaar tien jaar geleden overleden Dirk Snellings gedenken. En wat al niet meer!
Kijk ons lijstje met (tot hiertoe) 35 activiteiten voor 2024 maar eens na. Als je vragen hebt, stel ze! En zoals gezegd: binnenkort meer details. We zien je graag op een van onze evenementen.
Vanavond expo Jef Verheyen helpen openen, in het Museum voor Schone Kunsten t’Antwerpen. Een onuitgegeven Psallentes Trio, met van onder naar boven Kerlijne Van Nevel, Lisa De Rijcke en Veerle Van Roosbroeck, mocht er in aanwezigheid van de Madonna van Fouquet en Verheyens ‘Lux est Lex’ het bloederige Ursula-verhaal volgens Hildegard vertellen (rood), naast met tweestemmig koloriet de Mariale devotie (blauw) evoceren uit de Huelgas codex.
Blij er te zijn geweest. En volk dat er was! Wat een volk! Heel schoon Antwerpen was er, dacht ik. Maar op weg naar het station liep ik een kennis tegen het lijf: naar Dvořák gaan luisteren, zei ze. In een bomvolle Elisabethzaal. Wat een volk!
Psallentes is binnenkort (mei of juni, bijna beslist) opnieuw te horen in KMSKA.
Met bijzondere dank aan de zangeressen van dienst, en aan Christine Van Mulders, van KMSKA Laat.
Ik kijk naar deze foto en ik denk: wat een gelukzak ben ik toch dat ik voor zo’n mooie groep prachtige zangeressen mag staan. Dit zijn zes van de zeven/acht vaste Psallentes-zangeressen, vorige week in Madrid. De enigen die ontbraken – en die we misten – waren Lisa De Rijcke en Amélie Renglet. Die welke je ziet zijn van links naar rechts Sarah Van Mol, Sarah Abrams, Sarah Van Roosbroeck, Sarah Somers, Sarah Colson en Sarah Van Nevel. Vrouwen op de rand van het allerschoonste: samen zingen.
Er gaan nog andere gedachten door mijn hoofd als ik dit zie. Deze vrouwen hebben mijn leiding eigenlijk niet nodig. Ze kunnen het zonder mij ook. Maar. Zeker in het gregoriaans gebeurt er wel iets ongelofelijks met mijn handen. Ik beweeg ze een klein beetje, of ik beweeg ze een beetje veel, en er gebeurt iets kleins, of er gebeurt iets veels. Ik heb het hen al vaak gezegd: dit is rijden met een Rolls Royce. Deze zangeressen reageren op de allerkleinste details. Alle veertjes, radertjes en schokdempertjes werken op topniveau. Tot in de fracties afgesteld. Ook niet-afgesproken bewegingen leiden (bijna altijd) tot iets nieuws, iets creatiefs, iets moois. Het niveau van ‘samen’ in de diepste betekenis van het woord is toch echt wel beter, makkelijker, vollediger te bereiken als je iemand laat aangeven. Ik ben blij dat ik die aangever mag zijn. Maar nogmaals: ze kunnen het ook zonder mij.
En ook ben ik blij deze mensen te kennen. Ze betekenen veel voor me. Psallentes is aan het vijfentwintigste jaar begonnen. Zelf worstel ik al sinds begin 2007 (sic) met de gevolgen van extreem pestgedrag, geïnitieerd door een narcistisch departementshoofd. (Soms denk ik dat dat een tautologie is.) De impact van deze situatie is heel groot, met steeds nieuwe gebeurtenissen en wendingen. Die impact laat zich niet alleen op mijn persoonlijk leven voelen, maar ook op de loopbaan van Psallentes. De afgelopen zes jaar is bijvoorbeeld een van de grootste organisatoren oude muziek in Vlaanderen (actief in Antwerpen en Leuven) aan een campagne tegen Psallentes bezig. Het gaat er brutaal, wreed en cynisch aan toe. Begrijpen doe ik het niet, maar het is echt letterlijk terug te voeren op die ene narcist die zeventien jaar geleden het vuur aan de lont stak. Hoe kan het blijven duren? Wegens wegkijkers en luitenanten.
‘Cultuur is oorlog’ – een boek van Leo de Haes. Destijds begreep mijn naïeve ik die titel niet goed. Nu spoken die woorden dagelijks door mijn hoofd. Maar de nooit aflatende steun van deze zangeressen (en ook van andere musici met wie ik ooit werkte natuurlijk, Psallentes heeft een lange lijst ‘ooit personeel’) is van onschatbare waarde gebleken. Het is dankzij hen dat Psallentes nog bestaat, dat we bij de laatste subsidieronde bij de grootste stijgers waren, dat we altijd maar opnieuw mooie projecten kunnen opzetten. Het is dankzij hen dat organisatoren in binnen- en buitenland voor Psallentes blijven gaan. Dankbaar.
Die kracht van het samen muziek maken. De schoonheid van het samen zingen, het proberen bereiken van de ziel, van het hart van de luisteraar. De onbeschrijfelijke troost die daarvan uitgaat. Zingen moet, zingen doet je goed. Of: vrouwen op de rand van het altijd blijven zingen.
Foto María Alperi / Fundación Juan March – 6 maart 2024
Tekst Hendrik Elie Vanden Abeele
PS. Ok, de twee meest linkse Sarahs zijn echt Sarahs. Daarna gaat het om Veerle, Barbara, Elisabeth en Kerlijne.
We zijn terug uit Madrid. Het weer was er goed. De nachten waren frisjes. Overdag scheen de zon. We zongen 87 minuten muziek. In de eerste helft 47 minuten uit de Huelgas Codex. Dat was een primeur voor ons. Het manuscript is beroemd. Het klooster in Burgos heeft koninklijke allures. Dat kan je horen. We zongen vooral over Maria. Vandaag Internationale Vrouwendag. Over Maria bestaan heel veel muziekjes. Zo lovend die woorden, zo zoet die zang. Fontein van levend water. Zoeter dan honing. Helderder dan goud. Witter dan sneeuw. Geuriger dan de roos. Mooier dan saffier. Dat zijn echt zinnetjes die we zongen. Zo gaat dat met de lofzang van Maria. In de tweede helft 40 minuten Hildegard von Bingen. Uit de Dendermonde Codex. Ursula en de duizenden maagden. Ligt tegenwoordig in Leuven. Maar blijft altijd de Dendermonde Codex. Hildegard had niets met Leuven. Het publiek was tevreden. Wij waren ook tevreden. Uitstekende organisatie. Vriendelijke mensen. Leuke fotoshoot. Mooi hotel. Lekker eten. Vriendelijke taxichauffeurs. Terugvlucht een uur vertraging. Volg deze site voor meer nieuws over de toekomst. Het was vermoeiend. Het was prachtig. Tijdens ons concert was er ook voetbal. Madrid tegen Leipzig. Champions League (denk ik). Madrid gewonnen met het kleinste verschil. Hup Madrid!
HVdA 8 maart 2024. Binnenkort hier foto’s van en videolink naar het Madrileense concert.
Nog snel een city-tripje plannen? Een culturele midweek in het hart van Spanje? Dan kan je voor de verandering dáár eens naar Psallentes komen luisteren toch? Op woensdagavond (18u30) zijn we er te horen in de Fundación Juan March, in Madrid. Daar waren we in 2019 ook te horen.
Meer dan vierentwintig jaar is Psallentes al bezig, en afgezien van het redelijk vaak uitgevoerde Verbum bonum hebben we nog nooit uit de Codex Las Huelgas gezongen. Merkwaardig! Dat manuscript, uit 1300 en gemaakt voor de Abdij Santa María La Real de las Huelgas nabij Burgos, bevat nochtans pareltjes van twee- en driestemmige samenzang – naast gregoriaans, wel degelijk. Extra interessant wordt het als je bedenkt dat dit een vrouwenklooster was. Kolfje naar de hand van de zes zangeressen van dienst dus!
Tot woensdag in Madrid hé!
Hendrik Vanden Abeele, 4 maart 2024
PS. Er is een tussenoplossing hoor. Via deze link kan je op woensdag live online of online live naar het concert kijken en luisteren…
Psallentes Oude Muziek 